Mire que lle
digo, don Manoel! Moitos agasallos teño xa recibido da súa neta. Tantos que, se
a vostede non lle sabe mal, quero facerlle eu tamén un ben cativiño. Non é nada
de prezo pero para min é de moito valor: unha lenda que contoume un mariñeiro
de Bantry que chapurreaba algo de castelán. O conto leva por nome:
O
muíño de sal.
Din que isto pasou, van xa moitos anos alá, nun pequeno pobo mariñeiro de
casiñas de cantería encalada con patín e corredor. Non moi lonxe do pobo, no
cume dun rochedo a carón do mar onde o vento non deixaba nunca de bruar, había
un muíño de sal. Disque o muíño era dun xigante, e a dicir das xentes, un muíño
máxico xa que o sal nunca se daba acabado.
O pobo mariñeiro da nosa historia estaba nunha costa inzada de pequenos
areais, cavorcos e cantís cos que o mar está sempre a pelexar. E boa parte dos
seus habitantes manteñen a cotío esa pendencia co mar para levar algo de peixe
a casa; e moitas, demasiadas veces, a pendencia remata en zarracina, dano,
destrución, estrago e morte. Morte como a do pai de Catuxa, que foi ao mar e
esqueceu botar ás augas un pan de millo a modo de pago, e o barco afundiu, que
aquel día ía moi mala mar pero “barca parada non gana soldada” e cando os
bandullos están baleiros un home que merece tal nome non pode quedar na casa.
Un deses días nos que o balbordo do vento non te deixa escoitar os teus
pensamentos, o xigante, que algo tiña de filósofo, andaba de camiñada pola
praia cando veu a Catuxa choutando polas rochas intentando apañar algo que
xantar. O xigante, que malia o seu aspecto aterrador era unha persoa moi
bondadosa, achegouse a rapariga por ver en que atafegos andaba a coitada.
-
Bo
día teña vostede señor Xigante! –dixo a Catuxa que era unha nena moi educada.
-
Bo
día! –respondeu o xigante -engadindo despois dunha pequena pausa-. E logo,
rapaciña; cómo non andas na escola?
-
Non
podo ir a escola, meu señor. Teño a miña nai no leito ouveando de dolor coma un
can doente, e alguén ten que ver por levar algo para xantar!
-
E que
fuches quen de apañar? Isto? Un puñado de lapas e caramuxos?
A nena sinte como un salaio puña por saírlle do peito e vira a cara para as
liñas que a escuma debuxa na praia para que o xigante non poida ver o esbagoar
dos seus ollos. Mais ao xigante non lle fai falla mirarlle pra a cara a nena
para percibir en todo o seu corpo as pegadas da fame.
-
Lévame
a túa casa – dille o xigante colléndoa da man.
Pouco menos frío facía no interior da cabana pequena e ruín, feita con
madeiras mal ensambladas que facían zunir
o vento, que na mesma praia de onde viñan. Tan probe era a choupana que nin as
arañas facían nela os seus acubillos. E o xigante sinte como a carraxe, a
indignación pola inxustiza, medra no seu peito, e os seus ollos están a piques
de guindar bágoas coma noces, axeitadas, ben é certo!, ao seu tamaño. Porque,
aínda que o xigante sexa mais feo que un sanmartiño e teña a pel coma casca da
sobreira ten un corazón que non lle cabe no peito, e non gusta moito da
sociedade na que vive.
O xigante percibe que non pode reparar tódalas inxustizas do mundo pero
tamén sabe que unha longa viaxe comeza por un pequeno paso, e remediar a fame da
nena e a súa nai é un bo xeito de cambiar algunha cousa, así que en dúas ou
tres alancadas chegouse ata ao pobo e trouxo baixo do brazo a un notario.
-
Tome
nota – dille ao aterrorizado notario -. Faga o documento que acredite que esta
muller e a súa filla pasan a ser as propietarias do meu muíño de sal.
Nai e filla puxeron a traballar o muíño e tiñan tanto sal que a vendían en
todos os pobos da comarca. E fundaron no pobo unha Irmandade de viúvas coa que compartiron á súa fortuna e admitiron
nela aínda ás que non chegaran a saber se o eran ou non, e aínda as que nin tan
sequera tiveran a oportunidade de saír do estado civil orixinal.
A
muller do mariñeiro
pódese
chamar viúva,
cando
o home vai ao mar
vaille para a sepultura
Pero aquilo da Irmandade non
podía deixar indiferentes a todos aqueles que medraran grazas á miseria dos
demais; podería servir de exemplo a outros e, a estaríache bo o choio! E
levados do diaño pola cobiza do ben alleo, as forzas vivas do pobo ordenaron aos
seus matóns pór remedio a aquela situación, comisando, por contraria a todo
dereito, a pedra na que consideraban que residía a maxia do muíño. Pero a cousa
non era tal e as mulleres da Irmandade fixeron unha pedra nova que aínda moia
mellor ca outra. Así que aqueles aos que chaman forzas do orde por non
chamarlle da inxustiza, seguindo as instrucións dos seus amos, volveron ao
muíño e o desmontaron pedra por pedra para o embarcar nunha goleta de dous
mastros que mandaran chamar para o levar á capital.
Pouco gustáballe a carga, aínda que nada sabía da súa procedencia, ao
capitán da goleta. Mandou aparellar o buque, e nada mais armar vela o vento
deixou de soprar de súpeto, polo que, para poder saír do porto, non houbo outra
que arrancar a máquina ata perde-la costa pola popa. Ceibar o capitán os folgos
que tiña retidos no peito ata dobrar os cons e erguerse un temporal foi todo
un! Tan terrible foi o trebón que buque e muíño afundiron sen que aboiara de un
nin de outro nin unha soa táboa. E aí, no fondo do mar, está o muíño moendo, moe
que moe. E por iso a auga de mar é tan salgada e, se non o remedia ninguén, seguirao
sendo por sempre.
E mire que lle
digo, dona Lucía! A Irmandade das viúvas
(e asimiladas), que xa aprenderan o valor da unión, seguiu adiante sen
necesitar do muíño nin de ningunha outra maxia máis que a da solidariedade.
Ningún comentario:
Publicar un comentario