Vostede desculpará...

 Mire que lle digo, don Manoel! Os tempos cambian e os turistas medran máis que as cascudas nos cubos do lixo! E se fai anos a entrada duns forasteiros na taberna do Mincha merecía todo un conto, a do Miguel é un porto moito máis frecuentado por buques de arribada, con tripulacións sedentas de cervexa, e de refrescos ianquis. Éche o que hai! Miguel ten que apandar, e pasar por onde o Mincha nos pasou, porque os tempos xa non están para posturas radicais, tan propias da hostalaría viguesa de antano que tiña a afouteza de mandar a Serrat a rascar os ovos —fritidos e con patacas— fora do seu comedor.

Ven isto a conto porque é cada día máis habitual o ter que aturar farfalladas de expertos en críticas gastronómicas en Trip Advisor ou Google Maps,  chácharas exasperantes non pedidas nin desexadas, e encordios dos adoradores do “color local”.

—      Tienen ustedes una tierra y un mar que no se merecen.

—      ¡Que producto, señor, que producto! Pero nada de cocina. Nosotros con un producto muy inferior le sacamos mucho más partido y lo podemos cobrar al doble. ¡Aunque no debería de decir esto antes de pagar!

—      ¡Y las playas! ¡Que decir de las playas! Maravillosas; pero salvajes y sin explotar. ¡Y casi sin chiringuitos!

—      ¡Está claro que Dios le da pan a quien no tiene dientes!

Ninguén lles leva a contraria. Os sufrimos en silencio como quen sofre ás pertinaces moscas que a desmedida calor fai medrar no argazo, ou as interminables colas de coches buscando sitio onde aparcar. Eles crécense confundindo indiferenza con aquiescencia, e insisten nos seus amigables consellos para cambiar ás nosas vidas, pero pouca reacción encontran salvo un rápido abandono do campo de batalla por parte dos máis de nos, afeitos a aturar os bandazos e choupadas da vida pero non ás soflamas dos turistas.

Disque “tanto ten azoutar coma no cu dar!”, pero “unha cousa é pisar unha merda e outra caer riba dela”, e o Miguel ten un cuñado que marchou de moi novo a Madrid e, ao que parece, alí perdeu as orixes, e o respecto pola terra dos seus pais e por se mesmo.

—      ¡Pero Miguel! No sé por qué no mandaste a esos guiris a tomar viento. ¡Estoy harto de la humildad gallega! —recrimina a Miguel o seu cuñado Rafael— Vostede que pensa disto, don Paio?

—      Se non deixo que ninguén goberne  a miña lancha, non serei eu o que lle diga a Miguel como ten que levar a súa!

—      Non vaia a pensar, don Paio, que eu en Madrid non presumo de retranca galega! O que non levo tan ben é o da escaleira!

—      O da indefinición? Iso de que nunca contestamos cun "si" ou un "non" rotundos? E por que non imos manter abertas todas as opcións? Como tantas veces di don Manoel a resposta á maioría da preguntas é “depende!” O que eles ven como defecto son dúas virtudes indispensables para andar pola vida: Reserva e Prudencia.

Rafael chegou decontado á conclusión que polemizar comigo era mallar en ferro frío e pasou a dar a trela a outros clientes máis dispostos a darlle a razón. Aínda que fora como a que se lles da aos parvos. Así que foi collendo por banda a canto cliente había na taberna ata que quedouse sen ninguén a que meterlle o dente.

—      Carafio Rafael! É que queres afundirme o negocio? —dille un pouco moscado o Miguel.

Diante desta serie advertencia, Rafael non tivo outra que volver ó rego e, incapaz de conter a diarrea verbal, intentar pegar a febra de novo co único que se mantiña, cunca de treixadura na man, indiferente ó vendaval da súa conversa, firmemente amarrado ao mostrador.

—      Sabe don Paio? O que más me indigna é a actitude da xente como a que retrata Castelao naquel debuxo do Museo de Pontevedra no que lle dicía ao cacique que ía a visitalo cando estaba agoniando no seu probe leito de follato: “Vostede desculpará que morra sen lle pagar os foros...”

Eu calei e rin por baixo do meu bigote. Pois mira ti que exemplo tan interesante o que me pon o Rafael! "Vostede desculpará" é unha frase fascinante porque, dependendo enteiramente do contexto no que se utilice e a intención coa que se diga, pode ter dous significados: un de cortesía e deferencia, e outro moito máis galego para poñer a alguén no seu sitio. A que ven de citar o Rafael, a de "vostede desculpará, pero o sol sae polo leste” ou aquela outra da criada do chiste:

—      El señorito desculpará que me correra antes que el...