sábado, 13 de setembro de 2025

O primo de Sheldon


 Mire que lle digo don Manoel! Sinto que esta xa non é a nosa taberna, que nola están furtando os turistas! Vexo que a xente de hoxe valora máis o que ten diante que o que ten que buscar; a satisfacción inmediata dos desexos por riba dos encantos da procura! Alá atrás estabamos ben tranquilos no noso acubillo da taberna do Mincha; tan agachada estaba nunha calexa do interior da vila, que a posibilidade de que entrara algún cliente despistado era pouco menos que remota. Na do Miguel a fuxida do mundo actual, e a busca dun equilibrio interior son pouco menos que imposibles.

E se a Sefa e o Farruco cultivaban con desvelo este carácter de lugar de paz, sabedoría e lonxevidade, este Shangri-La de serenidade no que desenvolvéronse os nosos parrafeos destes anos, o Miguel —ao que a reforma do paseo marítimo veulle como funil en botelo— non está por estas de manter a taberna na categoría de destinos lendarios, aos que só se pode acceder tras un longo camiño espiritual. Moito me temo que un día non moi afastado o Miguel non terá outra que ceder ao imperio da realidade, e pechar o contrato para instalar no local as billas de cervexa, acompañadas das mesas con parasoles na terraza, cando cada día vende máis cervexa e menos viño deses pipos de treixadura que os máis dos clientes pensan que forman parte da decoración.

E ben sei que detrás da cervexa entrará o televisor, có fútbol, o «regatón» e os programas de xentes que falan pero non se escoitan. Mais eu xa non estarei aquí!

Vaites, vaites don Manoel! Que non van por aí os tiros! Simplemente buscarei novo acomodo. E cambiando de tema: así que o Xurxo, o seu monitor, botou de menos na historia do Canducho, meu compañeiro de mareas no Gran Sol, a presenza do 73, o seu número favorito. Xa vexo que temos un devoto máis na confraría! Outro que tampouco é inmune ao feitizo dos números. E por que o 73?

Pois non coñecía a serie, pero polo que me conta ten boa traza. E bo título: A teoría do «Big Bang»! O detalle de que sexa precisamente no episodio 73 no que o personaxe de Sheldon Cooper di que o 73 é o mellor número, houbéralle encantado ao Canducho! E non digamos que o 21 sexa tamén un número primo! E que o seu número espello, o 37 sexa o doceavo da serie; e que o seu número espello, o 21, sexa o produto de multiplicar sete por tres!

Escriba, escriba que se lle vai esquecer! Dítolle do seu teléfono móbil:

      O 73 é ademais un primo de Stern, o que significa que non pode expresarse como a suma dun número primo e o dobre dun cadrado (por exemplo, p+2k2).

      En matemáticas, o 73 é un primo de Eisenstein —este non será primo do famoso director de cine?— sen parte imaxinaria, da forma 3n-1.—Don Manoel isto non llo entendo nin un pouco!

      O 73 pódese expresar como a suma de dous cadrados: 82 + 32 = 64 + 9 = 73. —Menos mal! Isto si que o entendo.

      En código binario, 73 escríbese como «1001001». Este número é un palíndromo, o que significa que se le igual de esquerda a dereita que de dereita a esquerda.

E mire que lle digo, don Manoel! Non sei se despois de todas estas explicacións o seu adestrador persoal o vai seguir mirando con bos ollos pero, se tal é o caso, convídeo un día para pasar por esta taberna, polo menos mentres o Miguel siga conservando o bo viño e a súa muller a man excelsa para a cociña. 

O bo tempo está no pote,

que en habendo de comer.

chova ou trone, vente ou neve,

ese bo tempiño é

luns, 1 de setembro de 2025

Alcides o Portugués

 


Mire que lle digo don Manoel! Lembra o que lle contara de Alcides o Portugués, o meu compañeiro no Andoriña do avó? Si ho! Alcides, ao que levaran detido para Portugal por bigamia…

Xa sabía eu que tiña que acordarse de el! Pois o que son as cousas! Alguén que leu o seu relato e tiña información dous seus protagonistas, deixouse caer pola taberna nestes días. Viña na súa procura, don Manoel, con non moi boas intencións, supoño, e con non moi boas maneiras, acredito.

O certo é que tampouco eu entendo moi ben as razóns que tiña para querer falar con vostede, cando era evidente que fora precisamente eu o que lle contara a vostede a historia do Alcides. Supoño que con aclararme a min que a denuncia non fora cousa do seu tío Marcial non era abondo, e que necesitaba que vostede corrixira a versión escrita, a única que realmente ten valor nestes tempos nos que tan pouco aprecio se ten á tradición oral.

Inviteille a sentar comigo, e tomar un viño mentres agardabamos a súa pouco previsible chegada. Bastián, que tal era o seu nome era un mozo groso e zoupeiro, cun ollar pampo como o dunha vaca mirando para o tren. Viña feito un touporroutou, descoidado na vestimenta e lordento na súa hixiene persoal.

      O meu tío Marcial era unha boa persoa — espetoume nada mais encher a boca cun par de talladas de polbo—. Quen ten cu ten medo, e os tempos non eran para os valentes, que os afoutos ían decontado a sementar ás cunetas!

Calei. Non tiña intención ningunha de entrar a xulgar a actitude dalgúns que cambiaran da súa afiliación do sindicato de Obreiros da Industria Pesqueira pola da Falanxe Española.

      Ben o sei! Meu pai foi un deses.

      Morrer é doado se outros deciden por nos! E atreveríase a asegurar o que faría o seu pai se tivese a oportunidade de elixir?

      Morrer non é doado nunca; e menos se son outros os que deciden por nos, cal é o intre no que imos morrer! E creo que vostede veu a esta taberna a falar do seu tío, non do meu pai.

Visto que o palangre que tan imprudentemente largara enganchara unha brazolada en mala pedra, o Bastián, que gordo era pero non parvo, recolleu decontado o aparello, que tampouco viña con gaña de retesía, senón de aclarar as boas razón que levaran ao seu tío Marcial a presentar a famosa denuncia por bigamia contra o Alcides.

Empezou por aclararme que por moito que o Marcial tiña o noxento costume de facer escarnecemento do mariñeiro da «Andoriña», tiña ao Alcides en grande estima, actitude correspondida por aquel, e que non cambiara cando o seu tío veuse obrigado a poñer a camisa azul para poñerse a cuberto das acusacións de desafección ao Réxime. E que nunca houbo o das denuncias porque o seu amigo Alcides non gardara o xaxún nin a abstinencia dos venres, preceptos que tampouco el gardaba, que militante xa non, pero ateo continuaba a ser.

Tan ateo e anticlerical como os máis dos seus camaradas de «Escuadra». E a dicir do Marcial “pouco coidadosos co que dicían baixo os efectos do alcol” que fora na taberna onde soubera por esas linguas de víbora dos planes de subir unha desas noites pola chabola da Redomeira a cachar ao Alcides e darlle un “amigable” paseo nocturno. Recordou entón o que Alcides lle contara da muller que deixara en Lisboa, chegando rapidamente á conclusión que o único xeito de librar ao seu amigo das gadoupas da Falanxe, era metelo nas da Policía cunha denuncia por bigamia. Tal fixo, e aquela mesma noite os que petaron na porta da chabola de Alcides foi a policía, e non as «Escuadras da morte». Unha vez que a maquinaria da burocracia policial se puxo en marcha informando á policía portuguesa da detención do Alcides, as posibilidades dos falanxistas de atrapalo desapareceron por completo.

Foi entón cando algún dos seus compañeiros do pósito, recén mudado en Confraría, dixo aquelo tan inxusto de a lingua do amigo malo, corta máis que un machado. E o tío Marcial tivo que aturar que a totalidade deles non lle perdoaran a denuncia. E vivir un día e outro sen poder contar a verdadeira razón dela. Nin o feito de que o tribunal declarara inocente ao Alcides do delito de bigamia, porque o matrimonio portugués nunca se levara adiante, e a muller estaba casada e con fillos, pero con, e de outro home. Así que Alcides quedou ceibe e ao pouco xuntou uns cartos e puido coller un vapor en Lisboa e emigrar a Río de Xaneiro, na República Federativa do Brasil.

E mire que lle digo, don Manoel. Rematada a historia e aínda ausente vostede, acordou o Bastián marchar todo rufo do deber cumprido. Quedei eu tamén satisfeito da experiencia, coa miña nova alfaia que contarlle cando viñera ao do Miguel.

E agora que a din rematado quedo pensado como podía coñecer Bastián a verdadeira historia do Marcial, se o nome do oficinista do pósito que denunciara ao Alcides, non foi nunca o de Marcial.

Aló na banda do río

ten meu pai un castiñeiro,

bota castañas no outono,

uvas no mes de xaneiro.