Texto corrixido da carta
incluída no testamento hológrafo de Derradeiras
vontades de Francisco Vasalo Queixa, industrial da Vila de Bouzas (Vigo).
Querida esposa:
Hoxe que a morte
peta tamén á miña porta e as pantasmas dos moitos cos que teño débedas de
sangue turran por min para facermas por fin pagar, e no uso da totalidade das
miñas facultades mentais, veño hoxe a facer memoria daqueles feitos por si,
agora que xa non teñen remedio, tes a ben mos perdoar.
Nacín como froito
dun deses perde coidado que xa descabalgo
eu tan común nas familias numerosas,
na aldea de Carraxó, non moi lonxe de Laza. Segundo contaban as vellas
lingoreteiras do lugar, o meu pai finou poucos meses despois da tal proeza, algunhas
din que dun cólico miserere e outras que dunha cirrose hepática resultado do seu empeño
por afoga-las penas, e que a miña nai foi a menciñeira por ver se lle libraba
daquel tan inoportuno embarazo. Sen resultado, ben porque a arte da curandeira
como desfacedora de preñazos non fora moito, ben porque eu decidira, para mal
de moitos, chegar a este mundo, sempre conforme as rexoubas das mais afiadas
linguas do lugar.
Din tamén estas
bruxas afeccionadas que os fillos riba dos que exerceuse violencia para que non
chegaran a nacer levarán para sempre consigo o selo do pánico á morte, episodios
de ansiedade, depresión e un instinto suicida. Comigo non acertaron, que o que,
segundo elas, tiña que levar na alma o levo no corpo. Nacín pequeno e mirrado,
débil e enfermizo e co lombo un pouco encrequenado. No meu corpo aniñaron tódalas
enfermidades infantís; farinxite, amigdalite, otite e, claro está!, as papeiras
e a varíola, a mais de moitas outras das que non fago mentes.
Mais todos eses achaques,afeccións, doenzas
e alifafes, magoaron so o meu corpo. Pola contra o
meu espírito elevouse, chegando ao convencemento de que a miña supervivencia a
todos eses padecementos era un sinal de que deus pensara en min para algo
importante, algo do que descoñecía ocasión e natureza pero que recoñecería
inmediatamente cando se presentara a ocasión.
Un día farteime de facer na casa tódolos
traballos que ninguén quería, de andar todo o día de cacho para cribo para
apañar toda canta couce e labazada se perdía, e tomei a decisión de deixar o
casal, que toda a terra é país, e peor do que estaba non me podía ir. Descartado
o profesar no seminario, que, non sei ben se por pouca asistencia ou moita
torpeza, nin de letras nin de números fun nunca amigo, collín camiño para Laza
pensando que alí, se non montes e moreas delas, algunha posibilidade mais de
medrar habería que nunha aldea de catro veciños mal contados como a miña. Recadei as catro cousas que podía chamar
miñas, fixen un atado con elas e ben de mañanciña deixei a casa onde nacera como
deixa a serpe a camisa, e con mais pena por deixar as bestas que a pais e
irmáns.
Non é moito o camiño de Carraxó a Laza, e costa abaixo tódolos santos axudan. Nun par de
horas, tres coma moito estaba bebendo un neto de viño na taberna do Canducho, non tanto por tira-la sede
como por facer relación con os que alí estaban, pois non hai mellor lugar nas
vilas e aldeas para saber das vidas da xente do lugar. E non foi mala táctica
aquela, que de contado o taberneiro ao que fixera saber as miñas necesidade e
habilidades encamiñara os meus pasos cara ao taller do señor Benigno, un dos
catros xastres que daquela había na vila, e non o peor deles.
O señor Benigno era un artista das tesoiras
e a sona do seu talento e pericia era tal que traspasara os límites da contorna,
de xeito que viña xente de vilas ben afastadas para facerse un traxe no seu
taller. Aínda que para a xente de Laza o mérito do xastre estaba no seu arte para
facer os traxes de peliqueiro, arte algúns din que herdara do pai, outros que do
avó, e do tataravó aqueles que gustan de chamar boi ao xovenco. O entroido estaba
ás portas e o taller do señor Benigno cheo de mais encargas das que podía
atender, así que a miña chegada foi para el e para min coma unha beizón. Ben
sei que moita xente despreza aos do noso oficio, por ser traballo de figureiros,
amaneirados e xente pouco de fiar, mais eu digo que os que tal din son os que
teñen que traballar ao sol e a chuvia e non poden gaña-la vida coma nos, sentadiños
nunha cadeira ao abeiro de ventos e treboadas.
Laza cambiou a miña vida. Non é que en
Carraxó non houbera entroido: nono houbera para min, e na vila tiven a
oportunidade de descubrir o que síntese ao poñer o pantalón coas catro filas de
trenzado de lá e as outras catro de encaixe de gancho, a camisola branca coa gravata e a chaquetiña curta
con flocos dourados; logo a faixa e o cinto coas chocas. Cando finalmente pos
na cabeza a carauta, axustas a badana e deixas caer riba do teu lombo a pelica
que da nome á máscara, invádeche unha sensación estraña; coma se deixaras atrás
todos os medos e frustracións, e te converteses no animal que levas pintado na
mitra. Deixas de ser Farruco o
aprendiz de xastre para ser o Gato montés,
o bravo, o fero, o peliqueiro. Dende entón tiven unha razón para vivir:
o seguinte entroido.
E así pasaron os anos, tampouco moitos, ata o bendito día que che coñecín naquel baile
na do Fanchico. Dende aquela xa tiña
unha razón mais para vivir sen ter que agardar tanto tempo. Fíxenche ás beiras
un domingo despois de outro, e ata cheguei a pensar que eu tamén che gustaba,
aínda que fora pouquiño!
Mais pouco dura a alegría na casa do probe, e tivo que chegar aquel maldito domingo no que
o grupo de gaiteiros que contrataran na do Avelino,
o Fanchico, non dera chegado, e tiveran que subir ao estrado o grupo de carrilanos
portugueses, e gobernando en todos eles aquel gaiteiro, o João, que nubrouche o sentido!
Teño que recoñecer que ver nos teus ollos o amor que nunca mirara por min doeume coma se me quitasen
o pelexo, e deixoume a alma triste coma un prado sen rego, mais podo xurarche, agora que ven a morte e é tempo de verdades, que nin o rancor nin a xenreira tiveron niño no meu peito. Certo é que intenteino con todas as miñas forzas, pero fracasei no labor. Quizais non fun quen de odiar á muller que amaba sen esperanza, nin tampouco de abominar do home a quen
ti amabas.
Na alma se me cravou
á raíz do teu querer,
mentres eu viva no mundo
outro amor non hei de ter.
Ningún comentario:
Publicar un comentario