A maldición de Casandra.

Mire que lle digo don Manoel! Ben sei que en moitas, demasiadas, ocasións acabo sendo un daqueles vellos un pouco senís que se obstinan en osmar nos asuntos e sucedidos do pasado. Como fan os cans cos seus vómitos, teñen a teima de volver ao pasado a fozar nos acontecementos parcialmente dixeridos da súas peripecias persoais, sen outro propósito que poder convencer aos seus sufridos oíntes que todas as desgrazas que hoxe nos afectan xa foron no seu momento adecuadamente previdas nas súas prédicas.

O número dos que tal insufrible vicio practican está estes días a medrar como a mala herba. Os “xa volo dixen eu!” e os “víase vir!” dos aprendices de profeta medran coma o mofo no pan reseso, hoxe que europeos e americanos escapan de Kabul como as ratas abandonando á súa sorte a aqueles coitados que creron nas súas promesas.

Estes modernos Isaías, Xeremías ou Zacarías, tense por grandes arúspices, sen chegar a comprender que o importante é a credibilidade e non a clarividencia. Que pouca utilidade ten unha profecía se ninguén dálle credibilidade, e que o mensaxeiro sempre é máis importante que a mensaxe. Aquilo que vaticinamos é tan evidente que resulta completamente escuro, e ás súas orixes e causas tan evidentes que resultan absolutamente secretas.

Acertar nos seus presaxios é a maldición dos profetas. Non necesitamos a Casandra: dun xeito ou outro todos sabemos os comportamentos que estragarán o noso futuro. Con todo, nun marabilloso exercicio de inconsciencia, decidimos ignorar as evidencias e camiñar con paso firme cara a nosas propias desgrazas.

Recordo unha asemblea do partido. Penso que sería o ano setenta e seis, pois xa abandonáramos a estrutura de células por unha de agrupacións territoriais. Lémbrome que veu un camarada, ao que non coñecía, a contarnos o que se decidira nunha reunión do comité central que se fixera en Roma. A cousa era que se abandonaban as teses da «folga xeral revolucionaria» e a «ruptura democrática» a favor dun pacto reformista cos persoeiros relevantes da ditadura franquista, pacto que incluía a aceptación da monarquía, da bandeira «da galiña», e dunha transición sen memoria que mantiña os mesmos xuíces, os mesmos policías e os mesmos banqueiros, e aos nosos mortos tirados na cunetas.

Unha vez máis o análise da realidade da militancia do interior chocaba de fronte coas decisións do partido do exterior, moito máis proclive a confundir a realidade cos seus desexos. Recordo que un gran silencio e confusión seguiu a intervención do camarada do Comité Central. Timidamente agromaron algunhas mans para pedir a palabra. Logo máis. Logo moitas máis. Cantas delas para amosar a súa oposición frontal ás propostas do Central? Pois o certo é que nunca o chegaremos a saber porque a quenda de intervencións foi tan coidadosamente establecida pola organización, que despois da décima ou duodécima glosa á exactitude do análise da realidade e o providencial sentido histórico da dirección do partido, o número dos que mantiñan a opinión contraria a este viraxe táctico tendeu rapidamente a cero.

E mire que lle digo don Manoel! Sorprendentemente, (ou ao mellor non tanto), moitos anos despois, a práctica totalidade dos camaradas que asistiron a aquela reunión, e que persisten na súa militancia, empéñanse en contarme de como, pese ao xeral consenso, alzaron a súa voz vaticinando as grandes desgrazas que tal abandono dos nosos ideais reportaríanos, que por moito que intentaramos tapar cornos e rabo as urnas nos darían unha exigua representación, tratando mellor a aqueles que pasaran a longa noite de pedra de vacacións que aos que loitáramos e morréramos contra a ditadura, de como cumprírase a súa profecía, e de como daqueles pos virían estes lameiros.

Eu, consciente de que por moito que prediques, a xente vaise obstinar a mexar a barlovento, cando tal me contan sempre lles falo, sen vir moito a conto, da historia do vello aquel, que estaba sentado nun banco da Alameda mirando de fite para un mozo que estaba a facer filigranas cunha bicicleta. E tantas fixo o raparigo que ao fin deu cos seus ósos en terra, mancándose un pouco de máis.

- Vas caer rapaz!

Dille o vello con ton admonitorio. Ao que responde o noso ciclista.

- No te fode o profeta!

Ou como di a cantiga aquela:

Polo río andan as lebres,

polo monte andan as troitas,

se che parecen mentiras,

coma estas haiche moitas.