O xogo da "aceiteira" ou "a pica polaina"

Mire que lle digo Don Manoel! Parece que vou ter que recordar aos vellos e informar aos novos de dous xogos tradicionais que citei antonte: a aceiteira para as raparigas, e a billarda para os pícaros. Empecemos se lle presta polo xogo da aceiteira, que xogábano especialmente as nenas, aínda que tamén os nenos se cadraba, e mañá seguiremos coa billarda. Para comezar o xogo da aceiteira se escolle unha rapaza para o papel de nai e outra para apandar. A nai séntase e a que apanda, o burro, agacha a cabeza no colo da nai de xeito que non poda ver o que están a facer o resto dos nenos. Iníciase o xogo coa canción que lle da nome:

Aceiteira, vinagreira, chascarraschás;

amarrar, amarrar e non dar,

dar sen dó, que morreu meu avó.

Dar sen rir nin falar

un belisquiño no cu e botar a voar.

Tódolos compañeiros de xogo vanse achegando e en cada verso do recitado danlle un belisco ou un azoute no cu. Rematada esta parte corren todos a agocharse, e a que fai de nai pregunta: Están os paxariños na gaiola? ao que o resto das nenas responden: Están, si, señora e a nai: Boto a rede? E as nenas cando xa está agochadas: Alá vostede, bótea se quere. Nese intre a nai ceiba a nena que fai de burro cuxa misión é atrapar a algunha das rapazas antes de que cheguen onda a nai, ocupando a atrapada o posto do burro e volta a comezar. Tamén, cando había poucas nenas, so unha delas daba o belisco e o burro tiña que adiviñar cal das nenas lle dera beliscada, gañando se acertaba. Algún ao mellor dime que iso chámase a pica polaina, e o que se canta é:

-Quen te picou?

-A pica polaina.

-Vai por ela e tráema.

Pero, mire que lle digo, Don Manoel, que en xogos infantís tradicionais hai case tantas variantes coma parroquias!