“A ausencia ten unha filla que se chama saudade”

Mire que lle digo, Don Manoel! Di unha canción en Portugal que “A ausencia ten unha filla que se chama saudade”. Que ben sabe, Don Manoel que saudade non é o mesmo que morriña, que morriña é a cobiza do lonxe concreto, e saudade a do lonxe impreciso[1]. E que hoxe 14 de abril, aniversario da proclamación nas rúas da Segunda República, veume a saudade da festiña da presentación do cartafol de debuxos de A Fraga da Saudade que fixemos en O Lagharto Pintado con tantos e tan bos amigos.

Que aínda que solo os santos aturan ben o incenso, e iso porque son de pau, hoxe quero darlle axeitada lembranza a algúns deles. A Isabel Blanco que presentou, a Igo Irisarri, Jorge Bolivar, Juan Comesaña, Chano Criado, e Gonzalo Vazquez Pozo que leron axeitadamente os seus poemas. E a Maxi Olariaga, ao que emoción impediulle ler o texto que escribira para o cartafol.  Tamén ao Alex Vazquez-Palacios, que, aínda que eu non sexa moi sabido en pintura, ben sei cando as cousas que están nun lenzo me emocionan ou me deixan frío. E que podo dicir dos músicos! Don Alejo Amoedo que deixounos coa boca aberta coa súa interpretación de tres pezas de Marcial del Adalid, Jose Luis Pedrosa e Antonio Paz Valverde. E de Begoña Riobó, Anxo Pintos, Afonso Franco, Josiño Liz e Xisco, que son dos nosos, pero tamén do Rachid, o  vendedor ambulante e cantor; que non son eu dos “dáme dos meus aínda que sexan xudeus”, e un dos momentos grandes da noite foi cando arrancouse a cantar, cos músicos ao acompañar, porque teño para min que os africanos, coma os galegos, a miseria fanlles nacer cunha maleta na man, e un cantar nos beizos.

A ausência tem uma filha, tem uma filha,

Que se chama saudade,

Eu sustento mãe e filha, ai mãe e filha,

Bem contra a minha vontade.

E mire que lle digo Don Manuel! Dixo vostede na presentación que a festa tiña o propósito de converter un obxecto artístico, o Cartafol da Fraga da Saudade, de material en efémero, pero non esquezo o outro, o de que o espiritual ten o seu cerne no material, e que dalgún xeito artes efémeras son tamén a cociña e a enoloxía, que aínda teño no padal o recendo do xamón e os outros manxares que prepararon na cociña do Lagharto baixo a experta ollada de Manu, que nos fixeron saír do Lagarto coa andorga chea coma a dun abade. De vostede non digo nada que logo anda por aí foncho coma un sapo e a dar máis leria que un batán, que ben llo advirte todos os días a súa dona Loli.

---

Nota [1]: Isto non é meu senón de Don Xaime Quintanilla, que foi alcalde de Ferrol coa Fronte Popular, e que foi fusilado polos sublevados nas tapias do cemiterio de Canido, xunto con outras catorce persoas.